16 Nisan 2015 Perşembe

SOSYOLOJİ, DİL BİLİM ve BAĞIMSIZLIK

KOSTA RİKA

Ve ‘¿Cuales fechas son importantes en su pais? ‘ ( Sizin ülkenizde hangi günler önemli?) sorusuyla Costa Rica belirli gün ve haftalara bir bakış atıyoruz. Bu soruyu bendeniz de milli bayramlarımız ve Kurtuluş Savaşımız ve Atatürk ile yanıtlıyorum, merak edilmesin!

15 Eylül, ülkede Bağımsızlık Günü (Dia de la Independencia ) olarak kabul edilmektedir.
Yıllarca İspanyolların egemenliğinde kalan Güney ve Orta Amerika’ nın 5 ülkesi Nikaragua, Guatemala, Honduras, Costa Rica ve El Salvador 1821 yılında bağımsızlıklarına kavuşurlar. Aslında bağımsızlık Guatemala’ da başlar ve burdan bağımsızlığı haykırarak, tüm ülkeleri özgür bırakan ulak 15 Eylül 1821’de çıkar. Costa Rica’ya ulaştığında tarih 3 Ekim 1821’ dir.

Uzun yıllar İspanyol sömürgesi olmalarının, şu anda ülkede konuşulan dil dahil birçok sosyolojik konuya etkisi olmuştur. Ülkenin çoğu melez ya da İspanyol kökenli olduğu söylenen beyazlardan oluşur. Konuşulan İspanyolca ile İspanya’da konuşulan İspanyolca farklılık göstermektedir. Bunu Moskova’da tanıştığım dil uzmanı bir İspanyol şu şekilde açıklamıştı: İspanyolca’yı, egemenlikleri altında kaldıkları İspanyollar’dan öğrendiklerinden, yani dili sadece onlarla iletişim kurabilmek için kullandıklarından, daha kibar bir İspanyolca kullanıyorlar. Çünkü dilin kibar kavramları yerleşmiş. Öyle ki cümlelerinde mutlaka usted – ustedes kelimelerini kullanıyor ve İspanyolların aksine tu(sen) ile vosotros (siz) kullanmıyorlar. Telafuzlarında da değişiklik görmek mümkün.  “s” harfini telafuz ediyor, İspanyollar gibi şekilden şekile sokmuyorlar. Ve bence burda dil öğrenmeyi kolaylaştıran en önemli özellikleri de İspanyollar kadar hızlı konuşmuyorlar!

Aslında bu durumun hemen hemen tüm Latin Amerika için geçerli olduğunu öğreniyoruz. Bu ülkelerin tamamında “s, z, c” harflerinin aynı “s” şeklinde telaffuz edildiğini söylüyor Gabriel. Kendisi dil profesörü olduğundan söylediklerini kabul ediyoruz! Yine ondan aldığım bilgilere göre, Latin Amerika ülkelerinin hepsinde de aynı İspanyolca konuşulmuyor. Tabii ki her ülkenin her bölgesinde dil farklılık gösterir; burdaki durum da ayni. Örneğin, los niños kelimesini Şili, Küba ve Porto Rico’da “s” harflerini telaffuz etmeden söylerlerken, Costa Rica’da tüm “s” harflerini duymanız mümkün.


Ancak, ülkeleri dil konusunda birbirinden ayıran temel unsur palabras yanı kelimeler. Popcorn için Costa Ricalılar Palomitas de maiz kelimesini kullanırken,  Venezuella ‘da cotufas kelimesi kullanılıyor. Maiz ise mısırın genel adı ancak İspanyollar Amerika’ya ilk geldiklerinde mısırı henüz tanımıyorlar. Gördükleri bu bitkiye bir isim vermek zorundalar. Kendilerinde böyle bir kelime bulunmadığı için yerlilerin kullandığı kelimeyi alıyorlar. Tabii küçük bir detay var çünkü Kuzey bölgelerindeki yerli halk ile Güney bölgelerindeki yerli halk mısır için farklı kelimeler kullanıyor! Böylece el elote kelimesi Kuzeyden, el choclo kelimesi Güneyden geliyor.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License. Creative Commons Lisansı
Bu eser Creative Commons Alıntı 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.